AZE

11 fevral - Elmdə Qadınlar və Qızların Beynəlxalq Günü.

1635
A A A
February 11 2022

Qadınların və qızların elmə tam və bərabər çıxışını və iştirakını təmin etmək məqsədilə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Baş Assambleyasının 22 dekabr 2015-ci il tarixli qətnaməsi əsasında 11 fevral Elmdə Qadınlar və Qızların Beynəlxalq Günü qeyd edilir.

İlk qadın alim təxminən beş min il əvvəl vəfat etmiş ixtisasca həkim və tibb sahəsində qabaqcıllardan biri olan Merit-Ptah adlı qədim Misir qadını hesab edilir.

Rus riyaziyyatçısı Sofiya Kovalevskaya dünyanın ilk qadın riyaziyyat professoru və Sankt-Peterburq Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmiş ilk qadındır (1889). Onun əsas işləri riyazi analiz (diferensial tənliklər və analitik funksiyalar), mexanika (bərk cismin sabit nöqtə ətrafında fırlanması) və astronomiya (Saturnun halqalarının forması) üzərindədir.

Fizika mükafatının laureatı (əri Pierre Curie və Henri Becquerel ilə birlikdə) Polşa-Fransız kimyaçısı və fiziki, radioaktivlik nəzəriyyəsinin banilərindən biri Maria Skłodowska-Küri idi. O, həm də dünyada iki dəfə Nobel mükafatına layiq görülmüş yeganə qadın alimdir. Sklodovska-Küri ikinci mükafatı "radium və polonium elementlərinin kəşfi, radiumun təcrid edilməsi və bu əlamətdar elementin təbiətinin və birləşmələrinin öyrənilməsi ilə kimyanın inkişafındakı xidmətlərinə görə" (1911) aldı. Onun radioaktivliyə dair tədqiqatları xərçəngin müalicəsi üçün rentgen şüalarından tutmuş radiasiya terapiyasına qədər müasir nüvə elminin əsasını qoydu.

2021-ci ilə qədər fizika, kimya və tibb sahələrində kəşflər etmiş cəmi 23 qadın alim dünyanın ən nüfuzlu elmi mükafatı laureatı olub və ümumilikdə 620-dən çox insan bu elm sahələri üzrə Nobel mükafatı alıb.

21-ci əsrdə qadınlar və qızlar innovasiyalara və qabaqcıl tədqiqatlara rəhbərlik etməyə davam edirlər.

 

Elmin İnkişafı Fondunun icraçı direksiyası

 

WISE WORDS